Chỉ điểm phân tử là gì? Các công bố khoa học về Chỉ điểm phân tử
Chỉ điểm phân tử là các chỉ số sinh học được sử dụng để đánh giá các quá trình sinh học hoặc đáp ứng điều trị, phục vụ trong nghiên cứu và lâm sàng. Chúng có vai trò quan trọng trong chẩn đoán sớm, theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh liệu trình điều trị. Các chỉ điểm được phân loại theo protein, di truyền, chuyển hóa và tế bào. Đặc biệt, trong ung thư học, chúng giúp phát hiện, chẩn đoán, tiên lượng và điều trị cá nhân hóa. Sự phát triển của công nghệ sinh học hứa hẹn mở ra tương lai sáng cho ứng dụng chỉ điểm phân tử trong y học.
Chỉ điểm phân tử là gì?
Chỉ điểm phân tử (biomarker) là một chỉ số sinh học được đo lường để đánh giá các quá trình sinh học bình thường, các quá trình bệnh lý hoặc đáp ứng của cơ thể với điều trị. Chúng thường được sử dụng trong nghiên cứu và điều trị lâm sàng để theo dõi tình trạng sức khỏe và dự đoán nguy cơ bệnh tật.
Vai trò của chỉ điểm phân tử trong y học
Chỉ điểm phân tử có vai trò quan trọng trong việc phát hiện và chẩn đoán bệnh tật, cũng như theo dõi hiệu quả điều trị. Các vai trò chính bao gồm:
- Chẩn đoán sớm: Nhiều chỉ điểm phân tử được sử dụng để phát hiện sớm các bệnh như ung thư, tim mạch, và viêm nhiễm, từ đó tăng khả năng điều trị thành công.
- Theo dõi tiến triển bệnh: Giúp theo dõi tiến triển của bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.
- Dự báo đáp ứng điều trị: Một số chỉ điểm có thể dự đoán khả năng đáp ứng với một liệu pháp cụ thể, giúp tối ưu hóa liệu trình điều trị cho từng bệnh nhân.
- Phát triển thuốc: Hỗ trợ quá trình phát triển thuốc mới thông qua việc hiểu rõ hơn cơ chế hoạt động của bệnh và xác định đích tác động phù hợp.
Phân loại chỉ điểm phân tử
Chỉ điểm phân tử được phân loại dựa trên các đặc điểm khác nhau như bản chất, chức năng và ứng dụng. Một số phân loại phổ biến bao gồm:
- Chỉ điểm protein: Các protein trong máu hoặc trong mô có thể chỉ ra sự hiện diện hoặc mức độ của một bệnh.
- Chỉ điểm di truyền: Biến đổi trong DNA bao gồm đột biến gen và đa hình di truyền có thể ảnh hưởng đến nguy cơ bệnh tật.
- Chỉ điểm chuyển hóa: Sự thay đổi trong các chất chuyển hóa, chẳng hạn như glucose hay lipid, có thể liên quan trực tiếp đến các tình trạng bệnh lý.
- Chỉ điểm tế bào: Những thay đổi trong tế bào hoặc dấu hiệu bề mặt tế bào có thể chỉ ra sự hiện diện của bệnh.
Ứng dụng của chỉ điểm phân tử trong ung thư học
Trong lĩnh vực ung thư, chỉ điểm phân tử đã trở thành công cụ không thể thiếu. Các ứng dụng tiêu biểu bao gồm:
- Phát hiện và chẩn đoán: Các chỉ điểm như PSA (Prostate-Specific Antigen) cho ung thư tiền liệt tuyết hay HER2 cho ung thư vú giúp chẩn đoán chính xác hơn.
- Tiên lượng bệnh: Chỉ điểm như CA-125 giúp tiên lượng và đánh giá khả năng tiến triển của ung thư buồng trứng.
- Điều trị cá nhân hóa: Biết được các chỉ điểm phân tử liên quan đến bệnh lý có thể hướng dẫn liệu trình điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân, chẳng hạn sử dụng thuốc ức chế tyrosine kinase cho bệnh nhân ung thư phổi có đột biến EGFR.
Kết luận
Chỉ điểm phân tử đã và đang tạo ra những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực y học hiện đại. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ sinh học và di truyền học, tương lai của chỉ điểm phân tử hứa hẹn mang lại những giải pháp tiên tiến và hiệu quả hơn trong việc khám phá và điều trị bệnh tật.
Các bài báo, nghiên cứu, công bố khoa học về chủ đề chỉ điểm phân tử:
Cải Tiến Ước Tính Tiếp Tuyến Trong Phương Pháp Băng Đàn Hồi Điều Chỉnh Để Tìm Đường Dẫn Năng lượng Tối Thiểu và Điểm Yên Ngựa Dịch bởi AI Chúng tôi trình bày một cách cải thiện ước tính tiếp tuyến nội bộ trong phương pháp băng đàn hồi điều chỉnh nhằm tìm kiếm đường dẫn năng lượng tối thiểu. Trong các hệ thống mà lực dọc theo đường dẫn năng lượng tối thiểu là lớn so với lực phục hồi vuông góc với đường dẫn và khi nhiều hình ảnh của hệ thống được bao gồm trong băng đàn hồi, các nếp gấp có thể phát triển và ngăn cản băng hội tụ... ... hiện toàn bộ
Journal of Chemical Physics - Tập 113 Số 22 - Trang 9978-9985 - 2000
#băng đàn hồi điều chỉnh #ước tính tiếp tuyến cải tiến #đường dẫn năng lượng tối thiểu #điểm yên ngựa #phương pháp dimer #hóa lý bề mặt #lý thuyết hàm mật độ #cơ chế khuếch tán trao đổi #addimer nhôm #hấp phụ phân ly
Đặc điểm của vi khuẩn lam phân nhánh thật từ các địa điểm địa nhiệt và suối nước nóng ở Costa Rica Dịch bởi AI Tóm tắt Costa Rica nằm ở trung tâm của điểm nóng đa dạng sinh học Mesoamerican. Đến nay, rất ít thông tin được biết đến về vi khuẩn lam từ khu vực này. Bài báo này đã tiến hành đặc trưng bốn mẫu tách chiết thuộc bộ Stigonematales (phân đoạn V) theo phương pháp đa pha. Tất cả các chủng đều được tách chiết từ các địa điểm địa nhiệt và suối nước nóng của Costa Rica. Tu... ... hiện toàn bộ
Wiley - Tập 10 Số 2 - Trang 460-473 - 2008
Hiệu quả chi phí của các xét nghiệm đông máu viscoelastic tại điểm chăm sóc trong quản lý chảy máu trong phẫu thuật tim: giao thức cho một nghiên cứu đa trung tâm triển vọng có thiết kế ngẫu nhiên phân cụm theo bậc thang và theo dõi 1 năm (nghiên cứu IMOTEC) Dịch bởi AI Giới thiệu Trong phẫu thuật tim, việc phát hiện sớm tình trạng rối loạn đông máu trong tình trạng chảy máu là rất quan trọng. Tuy nhiên, do thời gian hạn chế hoặc thiếu các xét nghiệm phòng thí nghiệm phù hợp, việc truyền các sản phẩm đông máu thường được kích hoạt không đúng cách, hoặc quá muộn (gây ra tình trạng chảy máu kéo dài và do đó là việc sử dụng ...
BMJ Open - Tập 9 Số 11 - Trang e029751 - 2019
3. Đặc điểm khối tế bào gốc phân lập từ tủy xương tự thân hỗ trợ điều trị bệnh teo đường mật bẩm sinh
Tạp chí Nghiên cứu Y học - - 2022
Teo đường mật bẩm sinh là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vàng da kéo dài ở trẻ sơ sinh. Điều trị bệnh còn khó khăn và tiên lượng thường xấu. Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu mô tả đặc điểm khối tế bào gốc phân lập từ dịch tủy xương hỗ trợ điều trị bệnh teo đường mật bẩm sinh...... hiện toàn bộ
#Teo đường mật bẩm sinh #Tế bào gốc tủy xương tự thân #Bệnh viện Nhi Trung ương
Đặc điểm phân bố và di chuyển các thành phần hóa học trong nước tự nhiên vùng chợ đồn Bắc Kạn, Việt Nam
Kết quả nghiên cứu các thông số địa hóa của nước tự nhiên và mối liên quan với các thành tạo địa chất khu vực cho thấy, tại khu vực đầu nguồn nước, một số nguyên tố kim loại nặng tồn tại với hàm lượng cao hơn so với khu vực hạ lưu. Hệ số phân tán của các nguyên tố trong nước mặt v&agr...... hiện toàn bộ
#địa hóa #Chợ Đồn #quy luật phân bố #thủy địa hóa #khoáng sản chì kẽm
ĐÁNH GIÁ ĐA DẠNG NGUỒN GEN THUỐC LÁ (Nicotiana tabacum) TẠI VIỆT NAM DỰA TRÊN ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ CHỈ THỊ PHÂN TỬ SSR
TNU Journal of Science and Technology - Tập 227 Số 10 - Trang 197-204 - 2022
Thuốc lá ( Nicotiana tabacum ) là một trong những cây công nghiệp quan trọng ở Việt Nam. Hiện nay, công tác tuyển chọn, lai tạo giống thuốc lá ở nước ta chủ yếu dựa trên các đặc điểm hình thái và các tiêu chí chất lượng. Việc phát triển và ứng dụng các chỉ thị phân tử đã mang lại nhiều thành công trong chọn tạo giống thuốc lá trên thế giới, tuy nhiên các nghiên cứu ở Việt Nam vẫn còn rất hạn chế....... hiện toàn bộ
#Gene resources #Morphological markers #SSR markers #Genetic diversity #Nicotiana tabacum
Nghiên cứu đặc điểm giải phẫu và phân tích sơ bộ thành phần hóa học của Lan kim tuyến
Tạp chí Khoa học Đại học Đông Á - - 2022
Lan kim tuyến có tên khoa học là Anoectochilus formasanus Hayata, là một loài thuộc họ Lan (Orchidaceae). Lan kim tuyến được xem là loài thảo dược quý, có nhiều công dụng và được sử dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền. Trong nghiên cứu này, chúng tôi điều tra xác định tên khoa học, đặc điểm hình thái và giải phẫu để xác định đơn vị phân loại của loài trên các mẫu lan kim tuyến được ...... hiện toàn bộ
#Đặc điểm giải phẫu #đặc điểm hình thái #Anoectochilus formasanus Hayata #lan kim tuyến
Đặc điểm phân tử của gen G virus ở các khu vực mới nổi và tái nổi của bệnh dại tại Trung Quốc, 2007 đến 2011 Dịch bởi AI
Virologica Sinica - Tập 27 - Trang 194-203 - 2012
Trong những năm gần đây (2007 đến 2011), mặc dù tổng số ca bệnh dại ở Trung Quốc đã giảm, nhưng có bằng chứng về sự xuất hiện hoặc tái xuất hiện của các ca bệnh ở các khu vực mà trước đây không có ca bệnh dại hoặc có tỷ lệ mắc bệnh thấp. Để điều tra nguồn gốc và các yếu tố ảnh hưởng đến sự lây lan của bệnh dại tại Trung Quốc, các mẫu bệnh phẩm đã được thu thập từ năm 2007 đến 2011 từ các tỉnh có c...... hiện toàn bộ
#bệnh dại #virus dại #gen G #Trung Quốc #dịch bệnh #phylogenetic analysis
Tectonic government with the development of the private economic sector in Vietnam
Tạp chí Kinh doanh và Công nghệ Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội - Số 9 - Trang 24 - 2020
Chính phủ kiến tạo có vai trò quan trọng trong xây dựng thể chế, chính sách, tạo môi trường cho các thành phần kinh tế phát triển. Bài viết nêu lên một số quan điểm về Chính phủ kiến tạo và kinh tế tư nhân; phân tích thực trạng vai trò của Chính phủ trong việc kiến tạo phát triển kinh tế tư nhân, chỉ ra những rào cản đối với kinh tế tư nhân trong giai đoạn hiện nay. Từ đó đề xuất một số khuyến ngh...... hiện toàn bộ
#Chính phủ kiến tạo có vai trò quan trọng trong xây dựng thể chế #chính sách #tạo môi trường cho các thành phần kinh tế phát triển. Bài viết nêu lên một số quan điểm về Chính phủ kiến tạo và kinh tế tư nhân; phân tích thực trạng vai trò của Chính phủ trong việc kiến tạo phát triển kinh tế tư nhân #chỉ ra những rào cản đối với kinh tế tư nhân trong giai đoạn hiện nay. Từ đó đề xuất một số khuyến nghị thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển.
Trisomy 8 Đơn Lẻ Ở Bệnh Nhân Bệnh Bạch Cầu Tủy Cấp Mới Nổi Liên Quan Đến Kết Cục Xấu Không Phụ Thuộc Tuổi Đã Được Chỉnh Sửa Bởi Các Đặc Điểm Phân Tử và Chữ Ký Gen - MicroRNA Dịch bởi AI
Blood - Tập 116 - Trang 577 - 2010
Trisomy 8 (+8), dạng biến đổi số phổ biến nhất trong bệnh bạch cầu tủy cấp tính (AML), xảy ra ở khoảng 10% bệnh nhân. Trong một phần ba số này, +8 là bất thường nhiễm sắc thể (chr) duy nhất; nó được coi là có tiên lượng trung bình/không thuận lợi nhưng cần nghiên cứu thêm để xác định ý nghĩa lâm sàng và sinh học của bất thường tế bào này. Chúng tôi đã đánh giá các mối liên hệ của +8 đơn lẻ với các...... hiện toàn bộ
#Bệnh bạch cầu tủy cấp tính #trisomy 8 #đột biến gen #tuổi tác #kết cục xấu
Tổng số: 43
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5